بر پایه‌ی پژوهش‌های انجام شده، دانش‌آموزان در مهارت‌های نوشتن، شنیدن و سخن گفتن به زبان فارسی کمترین امتیاز را گرفته و «تنها از سطح ناتوانی عبور کرده‌اند».
برند ملی - بیشترین ضعف در میان دانش‌آموزان در خواندن ارزیابی شده؛ مهارتی که بیشترین تمرکز کتابهای درسی گویا بر بالا بردن آن استوار است.
در همین زمینه مریم دانشگر، مدیر بخش آموزش زبان در فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در گفت‌وگویی گفته که همه بررسی‌های انجام شده این نتیجه را نشان داده که «هیچ نقشه و برنامه‌ای برای پرداختن به موضوع هویت زبانی و ملی در کتابهای درسی وجود ندارد».
او تدوین کتابهای فارسی را بر پایه‌ی خواسته شخصی مؤلفان، و در نبود راهنما و اهداف مشخص، «فاجعه‌آمیز» نامید.
گزارش‌های گوناگون نشانگر آن است که روند مهارت نیافتن دانش‌آموزان ایرانی در زبان فارسی پس از حذف زبان فارسی از کنکور شتاب زیادی گرفته است.
در این زمینه، خبرگزاری تسنیم در گزارشی با نام «تیر خلاص به هویت ملی با کتابهای درسی؟» درباره‌ی کاهش چیرگی نسل تازه و جوان ایران بر زبان فارسی، به بررسی‌های کارشناسان اشاره کرده که گویای آن است دانش‌آموزان کشور در پایان ۱۲ سال درس مدرسه و در آستانه ورود به دانشگاه نیز به همه‌ی مهارت‌های زبانی چیرگی بسنده ندارند.
این گزارش با اشاره به حذف زبان فارسی از دروس عمومی کنکور، با وجود انتقادهای جدی استادان زبان فارسی، نوشت هنوز پژوهشی که میزان تأثیر این تصمیم بر دانش و مهارت‌های زبانی دانش‌آموزان را بررسی کند، انجام نشده اما به باور برخی از کارشناسان، در پی حذف فارسی از کنکور، افت حتی بیشتر مهارت‌های زبانی دانش‌آموزان در راه خواهد بود.
بر پایه این گزارش تا پیش از حذف فارسی از دروس عمومی کنکور، دانش‌آموزان دست کم برای آماده شدن خود در کنکور، فارسی را جدی‌تر می‌گرفتند.
این گزارش یادآوری کرده که کارشناسان ایران سال‌هاست نسبت به کاستی‌های کتابهای درسی هشدار می‌دهد اما گوش کسی در آموزش و پرورش به این سخنان بدهکار نیست.
سال گذشته در میان دروس عمومی حذف‌شده از کنکور، حذف ادبیات فارسی بیشترین واکنش‌ها را در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در پی داشته و شماری از آموزگاران و استادان ادبیات فارسی و همچنین برخی چهره‌های فرهنگی به آن اعتراض کردند که بی‌نتیجه ماند.
چندین ماه پس از آن، کارشناسان گوناگون در گفت‌وگو با رسانه‌ها از پسرفت شدید مهارت دانش‌آموزان در زبان و ادبیات فارسی خبر داده و ازجمله محمد مفتاحی، شاعر، پژوهشگر و آموزگار ادبیات، به خبرگزاری ایسنا، گفت: «دیگر دانش‌آموزان رغبتی به خواندن ادبیات ندارند، ادبیات دارد به سمت نادیده گرفته شدن می‌رود و اهمیتش را از دست می‌دهد.»
در این میان، به نوشته تسنیم، در شرایطی که خانواده‌های زیادی بیشتر در شهرهای بزرگ فرزندان خود را به یادگیری زبان دوم و سوم وادار می‌کنند، ساختار آموزشی کشور دارای آموزگارانی است که به روش‌های سنتی آموزش انس گرفته‌اند.
روزنامه هم‌میهن، ماه گذشته، با اشاره به افت شدید آموزش در ایران و معدل‌های پایین، نوشت ناتوانی در خواندن و نوشتن در مناطق کارگری و محروم ایران شدید است و در استانی مانند سیستان و بلوچستان از هر ۲۰ دانش‌آموز پایه‌های ششم و هفتم، دست کم ۴ تا ۵ نفر سواد خواندن و نوشتن ندارند.
این روند همزمان است با تضعیف شدید زبان فارسی گفتاری در بین نسل جوان‌تر که به نوشتهٔ رسانه‌های گوناگون نیز با بهره فراوان و روزافزون از واژه‌های انگلیسی روبه‌رو شده است.
بهره فراوان از واژه‌های انگلیسی در زبان فارسی به برخی مقامهای جمهوری اسلامی نیز سرایت کرده و تیرماه امسال روزنامه «هفت صبح» در این باره از محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات دولت دوازدهم، نمونه آورده که در توئیتی خطاب به نسل تازه نوشته بود: «دیس‌هاتون به جون ما، آدم عاقل به شما دیس‌بک نمیده ستون‌ها. نازتون‌رو باید بخرن. بیاین با هم یه اکیپ شیم برای ایران. باید روابط لانگ دیستنس رو نزدیک کرد و کات‌هارو دوباره جوش زد. اینطوری میشه رفاقت کرد و ایران‌رو ساخت.»
خبرگزاری مهر در گزارش می‌نویسد که فضای مجازی، به ویژه شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های پخش زنده بازی‌های ویدئویی، نقش مهمی در رواج این واژگان نافارسی دارند.
این گزارش می‌نویسد که کاربران این فضاها با تقلید از بلاگرها و پخش‌کنندگان این کانال‌ها، به بهره از واژه‌های انگلیسی در گفت‌وگوهای خود عادت کرده‌اند و این نوع گفتار را «نوعی برتری» می‌دانند.
منبع : پارسی انجمن